Spawanie metodą MIG MAG to dziś zdecydowanie najpopularniejsza technika łączenia metali. Szacuje się, że w przemyśle wykonuje się nią aż 65 procent prac spawalniczych. Coraz popularniejsza jest również w domowych pracach. Coraz większym wzięciem cieszą się tak zwane migomaty, czyli półautomaty spawalnicze MIG MAG. Ich wielkim atutem jest szybka praca. Jak jednak prawidłowo je obsługiwać? Jak spawać migomatem, by uzyskać spoinę dobrej jakości? Poznaj praktyczne porady, które pomogą Ci w pracy.

Na czym polega spawanie MIG MAG? Podstawy

Spawanie MIG MAG polega na łączeniu materiałów elektrodą topliwą w osłonie odpowiednich gazów. To właściwie dwie techniki. Pierwsza, MIG – od angielskiego Metal Inert Gas – oznacza spawanie łukowe w osłonie gazów chemicznie obojętnych, na przykład helu bądź argonu. Druga, MAG – Metal Active Gas – to spawanie w osłonie gazu aktywnego, którym może być dwutlenek węgla.

Do spawania migomatem potrzebny jest też drut spawalniczy. Do miejsca spawania jest dostarczany specjalnym uchwytem, w sposób ciągły. Stapia się w łuku elektrycznym i razem z obrabianym, topniejącym materiałem tworzy jeziorko spawalnicze. Uchwyt spawalniczy, a dokładniej jego dysza, doprowadza też do jeziorka gaz osłonowy, który stabilizuje cały proces.

Metoda MIG MAG jest jedną z najbardziej uniwersalnych. Można nią bowiem obrabiać większość spawalnych materiałów. Technika MAG poradzi sobie z aluminium, miedzią oraz stopami metali nieżelaznych. Metoda MAG służy do spawania m.in. stali wysokostopowej i niestopowej.

Do spawania MIG MAG potrzebny jest półautomat spawalniczy, nazywany popularnie migomatem. Takie urządzenia wyróżniają się bardzo szybką i wydajną pracą. Można ją nawet zautomatyzować, z czego korzystają zakłady produkcyjne. Odpowiednio wykorzystywane spawarki MIG MAG gwarantują dobrą jakość spoin, są też tańsze w eksploatacji od konkurencyjnych metod. By dowiedzieć się, jak spawać migomatem, potrzeba jednak nieco wprawy.

Jak spawać migomatem? Praktyczne porady

By prawidłowo spawać migomatem, trzeba pamiętać o kilku sprawach. Najważniejsze z nich to: 

• ustawienie odpowiednich parametrów spawania,
• wybór właściwego drutu spawania,
• wybór i ustawienie gazu osłonowego,
• dokładne przygotowanie materiału do spawania,
• kontrola stanu spawarki przed rozpoczęciem pracy,
• dobór długości wysunięcia drutu,
• odpowiednie ułożenie uchwytu spawalniczego.

Każdej z tych kwestii poświęcimy odpowiedni fragment, gdzie znajdziesz dokładny opis tego, z czym będziesz musiał się mierzyć.

Jak ustawić spawarkę MIG MAG?

Pierwszy krok do udanego spawania migomatem to odpowiednie ustawienie parametrów urządzenia.

Zacznij od rodzaju prądu spawania. Co do zasady, należy wybierać prąd stały o biegunowości dodatniej. Tylko w jednej sytuacji będzie inaczej – kiedy do spawania wybierzesz tzw. drut samoosłonowy. Wówczas ustaw biegunowość ujemną.

Musisz też ustawić prędkość podawania drutu. Dostosuj ją do szybkości swojej pracy, by drut topił się stabilnie. Zbyt duża prędkość będzie wypychać uchwyt spawalniczy do góry, zbyt mała to zwykle krople ciekłego materiału spadające z drutu.

Na stabilność spawania oraz unikanie rozprysków wpływa z kolei napięcie łuku spawalniczego. Przy zwiększaniu tego parametru łuk się wydłuża, zbyt duże spowoduje jednak dużo rozprysków. Wyższe napięcie to też mniejsze wtopienie w spawany materiał.

Natężenie prądu spawania jest powiązane z jego napięciem, ale również spawanym materiałem. Im grubszy, tym mniejsze natężenie prądu.

Jako że mowa o półautomacie spawalniczym, należy jeszcze ustawić prędkość spawania. Od niej zależy ostateczny kształt spoiny. Większość urządzeń pozwala na spawanie z szybkością do 1,3 metra na minutę.

Jak dobrać drut do spawania migomatem?

Drut do spawania migomatem dobiera się do spawanego materiału. Kluczowy jest jego skład chemiczny. Warto kierować się zasadą, wedle której jakość drutu ma być wyższa od jakości spawanego materiału.

Musisz więc zdecydować między drutami litymi i rdzeniowymi. Te pierwsze wymagają wspomnianych gazów osłonowych z zewnętrznej butli. Z drutów litych łatwo korzystać, idealnie nadają się do codziennej pracy. Druty rdzeniowe to rodzaj drutów samoosłonowych, w których rdzeniu znajdują się substancje samoistnie generujące gazy osłonowe w czasie pracy. Najczęściej używa się ich do spawania grubych materiałów, głównie ze stali.

Ważny jest dobór średnicy drutu spawalniczego. Jej wzrost jest proporcjonalny do wzrostu grubości spawanych materiałów. Najcieńsze, do 4 milimetrów, spawa się drutem o średnicy 0,6-0,8 mm. Grubsze, do 10 mm, wymagają drutów 1-1,2 mm. Do spawania materiałów o grubości powyżej 10 mm potrzeba drutu o grubości co najmniej 1,6 mm. Zgodnie z ogólną zasadą, w przyjętych granicach lepiej stosować druty cieńsze. Nie można jednak przesadzić, bo rezultatem może być spoina o mniejszych właściwościach plastycznych, a zatem bardziej narażona na pęknięcia.

W przypadku drutu do spawania migomatem masz też do wyboru elementy wykonane z różnych substancji. Najpopularniejsze druty spawalnicze to:

• SG2 i SG3, to druty manganowo-krzemowe miedziowane, najczęściej używane do spawania stali węglowych i niskostopowych;
• 308LSi i 316LSi, druty oparte na chromie i niklu, najczęściej używane do stali nierdzewnych;
• AlSi i AlMg, to druty z dodatkiem, odpowiednio, krzemu i magnezu, przeznaczone do spawania aluminium;
• 307LSi, drut przeznaczony przede wszystkim do napawania i regeneracji.

Jak wybrać i ustawić gaz osłonowy do spawania?

Do prawidłowego spawania migomatem niezbędny jest odpowiedni gaz osłonowy. Powinien być dobrany do obrabianego materiału.

Przy stalach niestopowych i niskostopowych najlepiej sprawdzają się mieszanki gazów aktywnych na bazie argonu, wymagana jest odpowiednia domieszka dwutlenku węgla lub tlenu. Dużo mniejszy dodatek tych gazów będzie potrzebny do spawania stali wysokostopowych – tutaj należy skorzystać z osłony gazów obojętnych.

Pozostałe najczęściej spawane materiały, takie jak aluminium, miedź, magnez czy ich stopy, wymagają osłony z gazu obojętnego.

Do tego dochodzi odpowiednie ustawienie natężenia gazu osłonowego. By w pełni osłonić jeziorko spawalnicze przed dopływem powietrza atmosferycznego, należy dostosować natężenie gazu z butli do średnicy drutu spawalniczego. Przyjmuje się, że na każdy milimetr średnicy drutu potrzeba około litra gazu na minutę. W związku z tym na przykład przy spawaniu drutem o średnicy milimetra potrzebny będzie przepływ gazu osłonowego na około 10 litrów na minutę. Bezpieczniej będzie jednak założyć nieco więcej, by był zapas, i ustawić w takim przypadku np. 11 l/min.

Jak przygotować materiał do spawania migomatem?

Jak prawidłowo spawać migomatem? Tylko na dobrze przygotowanym do tego materiale. Najważniejsze jest odpowiednie oczyszczenie spawanej powierzchni. Przede wszystkim usuń wszelkie resztki farby oraz rdzę. Można do tego wykorzystać szczotkę drucianą, a przy większych zanieczyszczeniach szlifierkę kątową z odpowiednią tarczą. Pamiętaj też o oczyszczeniu powierzchni, na której przymocujesz zacisk masowy.

Jak przygotować migomat do pracy?

Przy przygotowywaniu migomatu do pracy najważniejsze będzie sprawdzenie stanu drutu, który się w nim znajduje. Zweryfikuj, czy nie ma w nim korozji. Jeśli tylko pojawia się rdza, całą szpulę trzeba wymienić. Sprawdzenia wymaga również docisk podajnika drutu. Chodzi o to, by płynnie prowadzić przewód. Kilka pierwszych centymetrów drutu należy wyprostować, a do tego sprawdzić, czy nie ma wyszczerbionej końcówki.

Jak długi wolny wylot drutu ustawić?

Na tym etapie ustawiasz długość wysunięcia drutu z uchwytu spawalniczego. Reguluje się ją płynnie, poprzez podniesienie uchwytu spawalniczego w czasie pracy. Przy większym wolnym wylocie drut topi się wydajniej, co wymusza zwiększenie prędkości spawania. Jeśli jednak z tym przesadzisz, musisz liczyć się z rozpryskami i niestabilnym łukiem.

Kiedy będziesz prowadzić uchwyt spawalniczy zbyt nisko, drut może się przyklejać, a końcówka prądowa spawarki niszczyć. W związku z tym za każdym razem musisz dobrać pośrednią, optymalną długość wolnego wylotu – z czasem z pewnością zyskasz doświadczenie w tym względzie.

Pod jakim kątem prowadzić uchwyt spawalniczy?

Uchwyt spawalniczy można trzymać jedną lub dwiema rękami. Wszystko zależy od tego, w jakiej pozycji czujesz się pewniej. Istotne jest odpowiednie pochylenie tego uchwytu. Maksymalny kąt pochylenia to 15 stopni. Dzięki temu możesz dobrze wtopić drut w materiał.

Przy trzymaniu uchwytu spawalniczego idealnie prosto otrzymasz spoiny średniej wielkości. Kiedy będziesz ciągnąć uchwyt, czyli delikatnie pochylać go w kierunku spawania, spoina będzie węższa, ale bardziej wgłębisz się w materiał. Z kolei przy pochylaniu w kierunku przeciwnym do spawania otrzymasz płytsze wtopienie, ale i szerszą spoinę.

Jak spawać MIG MAG? Sposób prawidłowej pracy

Praca migomatem rozpoczyna się po zajarzeniu łuku elektrycznego. W takich spawarkach wystarczy do tego wciśnięcie odpowiedniego przycisku. W ten sposób zaczniesz wtapiać drut w metal – materiał spawalniczy będzie wysuwał się z ustawioną wcześniej prędkością.

Postaraj się przesuwać uchwyt spawalniczy ze stałą prędkością, nie wyginając przy tym ręki – pamiętaj, jak ewentualne pochylenie wpływa na spoinę. Najlepiej zachowywać również stałą wysokość i modyfikować ją tylko wtedy, kiedy potrzebujesz konkretnego efektu z tym związanego.

Pamiętaj też, by dokładnie obserwować jeziorko spawalnicze. Wykorzystanie spawarki MIG MAG umożliwia bez większych problemów. Stała kontrola pozwala na uzyskanie lepszych właściwości spoiny.

Kiedy masz do zespawania długie kawałki metalu, najkorzystniej będzie na początek spawać punktowo. Zrób niewielkie spawy co kilka centymetrów, a dopiero potem je połącz. To sprawi, że z czasem szczelina między spawanymi kawałkami nie będzie się powiększać. Szybko uchwycisz te materiały, stabilizując całą konstrukcję.

Jak zadbać o bezpieczeństwo w czasie spawania migomatem?

W poradniku o tym, jak spawać migomatem, nie może zabraknąć również wytycznych dotyczących bezpieczeństwa. Nieostrożna praca z tym urządzeniem może bowiem skończyć się tragicznie. Zawsze powinieneś dbać o to, by na stanowisku pracy panował porządek. Pamiętaj, że w czasie pracy będą pojawiać się iskry, wokół nie może być więc żadnych łatwopalnych materiałów. Zadbaj za to, by w pobliżu znajdowała się gaśnica. Ewentualnych pożarów przy spawaniu nie wolno bowiem gasić wodą!

Konieczne musisz też zaopatrzyć się w odpowiednie ubrania do spawania i sprzęt ochronny. Najważniejsza jest ochrona oczu i twarzy. Możesz postawić na gogle spawalnicze, ale najlepsze będą osłony na całą twarz. Warto postawić na tzw. przyłbice samościemniające, które automatycznie dostosowują jasność przesłony do sytuacji.

Obowiązkowe są również rękawice ochronne. Do tego przydają się bluzy ognioodporne, ewentualnie specjalne fartuchy do spawania. Najlepiej sprawdzają się mocne, skórzane ubrania, na przykład wykonane z dwoiny bydlęcej.

Podsumowanie. Jak spawać migomatem, by otrzymać spoiny dobrej jakości?

Jeśli będziesz pamiętać o naszych poradach, nie powinieneś mieć wątpliwości, jak spawać migomatem. Prawidłowa praca z tym urządzeniem zależy od odpowiednich ustawień parametrów spawarki, wyboru dobrze dopasowanych akcesoriów oraz umiejętnej pracy uchwytem spawalniczym. Wśród najważniejszych parametrów, które zagwarantują dobrą jakość spoiny, jest między innymi natężenie prądu spawania, napięcia łuku spawalniczego czy prędkości podawania drutu. Musisz też odpowiednio dobrać sam drut oraz gazy osłonowe. Ważna będzie wysokość, prędkość i kąt prowadzenia uchwytu spawalniczego.